Η ψυχολογία του να δηλητηριάζεις ζώα

Δηλητηριασμένα σκυλάκια

Η παράνομη πράξη της δηλητηρίασης κατοικίδιων αλλά και αδέσποτων ζώων είναι ένα καθημερινό γεγονός στην κοινωνία που ζούμε.

Ακόμα και αν κάποιος δεν έχει υποστεί ο ίδιος την απώλεια ενός αγαπημένου κατοικίδιου, γνωρίζει σίγουρα κάποιον άλλο που του έχει συμβεί.

Μπορεί να έχουμε δει το άψυχο κουφάρι μιας γάτας ή ενός σκύλου έξω από το σπίτι μας ή να έχουμε ακούσει για δηλητηριασμένα νεκρά ζώα ή ζώα που αργοπεθαίνουν στο δρόμο ή δίπλα σε κάδους σκουπιδιών.

Είναι ευρέως γνωστό ότι “φόλες” ρίχνονται αδιακρίτως (σε κατοικημένες ή εξοχικές περιοχές) και ότι ο περίπατος με τον τετράποδο φίλο μας – χωρίς λουρί- είναι ρώσικη ρουλέτα για την ίδια του τη ζωή.

Και αν όλα πάνε εντελώς στραβά (κάτι που συμβαίνει αρκετά συχνά) τότε μεγάλε ξέχασέ το.

Ατύχησες.

Είναι δικό σου το πρόβλημα και εσύ πρέπει να βρεις τη λύση.

Για κάποιους ιδιοκτήτες κατοικίδιων, ο κίνδυνος δηλητηρίασης είναι πιο κοντά από όσο οι ίδιοι νομίζουν.

Όταν η υπομονή του καλού μας γείτονα εξαντληθεί εξαιτίας της συμπεριφοράς ενός ζωηρούλη σκύλου ή μιας ατακτούλας περιπλανώμενης γάτας, τότε αρκεί το ρίξιμο μιας δηλητηριασμένης λιχουδιάς από την άλλη μεριά του τοίχου για να δοθεί ένα τέλος σε όλα αυτά.

Ακόμα και θρυμματισμένα γυαλιά μέσα σε ένα νόστιμο μεζεδάκι δουλεύουν το ίδιο καλά.

Και το πρόβλημα λύθηκε.

Υπάρχουν τόσες και τόσες γνωστές ιστορίες, που δεν μας ξαφνιάζουν πια, όταν ακούμε για τον μάταιο και οδυνηρό θάνατο ενός αγαπημένου ζώου μετά από μία σαββατιάτικη βόλτα στο δάσος με τον ιδιοκτήτη του επειδή έφαγε δόλωμα στρυχνίνης.

Και ναι, σίγουρα είναι κρίμα αλλά όχι απαραίτητα απρόσμενο ή ασυνήθιστο.

Για να είμαστε ειλικρινείς, υπάρχει μία αίσθηση οικειότητας σε αυτή την ιστορία που κάνει την παράλογη εξόντωση αθώων ζώων να φαίνεται κάτι σχεδόν το συνηθισμένο.

Ψάχνουμε για εκλογικεύσεις που θα βοηθούσαν στην εξήγησή του :

Ο βοσκός που φοβάται για το κοπάδι του, (το δηλητήριο δεν προοριζόταν αλήθεια για γάτες ή σκύλους αλλά για αλεπούδες ή τρωκτικά), δολιοφθορά του ενός κυνηγού προς τα σκυλιά του άλλου, ανώφελη επιχείρηση εξόντωσης αδέσποτων, κάποιος μόνιμος κάτοικος ή καλοκαιρινός επισκέπτης που ενοχλείται από τον ήχο ενός γαβγίσματος, ή κάποιος μεμονωμένος σαδιστής που απλά μισεί τα ζώα.

Σε κάθε περίπτωση διαλέγουμε μια εξήγηση (δεν έχει σημασία ποια) για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το ακατανόητο και αυτό είναι όλο.

Τελεία και παύλα.

Ωστόσο, από ψυχολογικής πλευράς, όλα τα παραπάνω αποτελούν μόνο την αρχή της ιστορίας.

Παρά τη συχνότητα του φαινομένου, η βίαιη συμπεριφορά προς τα ζώα είναι κάθε άλλο παρά λογική και φυσιολογική.

Ακριβώς το αντίθετο.

Στην Ψυχιατρική η σκληρότητα προς τα ζώα είτε προέρχεται από ανηλίκους είτε από ενηλίκους, θεωρείται ισχυρή ένδειξη σοβαρής ψυχικής διαταραχής.

Ιδιαίτερα, η δηλητηρίαση – συμπεριφορά παράνομη και προμελετημένη – συνδέεται συχνά με ένα αίσθημα ανεπάρκειας, το οποίο ο δράστης προσπαθεί να εξισορροπήσει μέσω του μίσους ή της απάθειας προς τα ζώα, με την ανάγκη για έλεγχο καθώς και με έναν εγωκεντρικό και χειριστικό τρόπο του σχετίζεσθαι με τους άλλους.

Μελέτες που ερευνούν το ψυχολογικό προφίλ τέτοιων ατόμων επισημαίνουν ότι όσοι χρησιμοποιούν δηλητήριο, φέρονται σαν τα κακομαθημένα παιδιά που πάση θυσία θέλουν να γίνεται το δικό τους.

Είναι τα άτομα αυτά που θέλουν να ελέγχουν και να χειρίζονται τους γύρω τους και που δρουν με κενότητα συναισθημάτων και χωρίς καμιά επίγνωση ή συναίσθηση του αντίκτυπου των πράξεών τους στους άλλους.

Στην ψυχιατρική ορολογία και σύμφωνα με το Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο DSM-ΙV, (Diagnostic Statistical Manual) τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποτελούν μέρος της “αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας”, συνδέονται με αντιδράσεις ψυχρότητας και απάθειας, έλλειψη συναισθηματικής κατανόησης καθώς και γνωσιακά αλλά και γνωσιο-συναισθηματικά ελλείμματα (χαμηλός δείκτης νοημοσύνης), ενώ πολύ συχνά καταλήγουν σε συμπεριφορές που συνιστούν σοβαρή παραβίαση των κοινωνικών κανόνων και νόμων.

Στην πραγματικότητα, η παρουσία και μόνο τριών (από μια σειρά) από τα παρακάτω κλινικά χαρακτηριστικά απαιτείται για να διαγνωσθεί η επιθετικότητα και η αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας.

Αυτά, που από μόνα τους επαρκούν για να καταδείξουν βαριά ψυχική διαταραχή είναι:

Εξαπάτηση ή παραπλάνηση για ιδιοτελείς σκοπούς

Ευερεθιστότητα, επιθετικότητα, βίαιες πράξεις (συμπεριλαμβανομένης της σκληρότητας προς τα ζώα)

Απουσία τύψεων στην περίπτωση κακής ή βίαιης συμπεριφοράς προς άνθρωπο ή ζώο

Με βάση τα παραπάνω, ίσως χρειαστεί να ξανασκεφτούμε πόσο ‘φυσικό’ είναι το φαινόμενο της δηλητηρίασης των ζώων, φαινόμενο ντροπιαστικά διαδεδομένο στην περιοχή μας.

Οικείο ΔΕΝ σημαίνει φυσιολογικό.

H άσπλαχνη και χωρίς διακρίσεις βία απέναντι σε αδέσποτα και κατοικίδια ζώα αλλά και έμμεσα (στην περίπτωση των τελευταίων) απέναντι στους ιδιοκτήτες τους, αποτελεί σύμπτωμα σοβαρής ψυχικής διαταραχής και δε χρήζει περαιτέρω εξήγησης.

Pauline Τ. Lummas,

Καθηγήτρια Ψυχολογίας και Κοινωνικών Επιστημών

©ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

©ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΖΩΑ